بیماری‌های «پریودنتالکه لثه‌ها» می‌توانند استخوان فک، بافت‌های همبند و رباط‌های دهان را به شدت تحت تاثیر قرار دهند. افراد زیادی از این بیماری رنج می‌برند. در حقیقت، تقریبا در 90درصد افراد، تجمع پلاک سبب التهاب لثه می‌شود.«ژنژیویت» می تواند به «پریودنتیت» مبدل شود، این بیماری یک مشکل التهابی شدید است، که می‌تواند سبب تخریب دندان‌ها و بافت‌های حمایت کننده آن‌ها شود. رعایت نکردن بهداشت دهان، کشیدن سیگار، سن و ژنتیک شما، خطر مبتلا شدن به بیماری پریودنتال را افزایش می‌دهد.

ویتامین ‌ها و مکمل ‌های مفید

تعدادی از مطالعات نشان می‌دهند که بعضی از مکمل‌ها، باعث تقویت و حفظ سلامت دهان و دندان و کاهش خطر یا درمان بیماری پریودنتال می‌شود. در این قسمت به معرفی برخی از ویتامین‌ها و مکمل‌های مفید می‌پردازیم، چراکه آشنایی با ویتامین‌ها، قبل از خرید مولتی ویتامین و مکمل‌ها، بسیار ضروری است.

ویتامین C

ویتامین C برای تولید پروتئینی به نام کلاژن ضروری است، کلاژن بخش مهمی از لثه‌های ما را می‌سازد. به همین علت، کمبود ویتامین C ممکن است موجب التهاب، خونریزی و یا احساس درد در لثه شود. تحقیقات نشان می‌دهند که کم بودن سطح ویتامین C در بدن، با افزایش خطر بیماری‌های پریودنتال، در ارتباط است.

در سال 2019، از بررسی 14 مطالعه که در رابطه با سطح ویتامین C و بیماری پریودنتال انجام گرفتند، نتایجی حاصل شد که  نشان می‌داد، کسانیکه ویتامین C کمتری دارند، در مقایسه با سایر افراد، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری‌های لثه هستند. بررسی 6 تحقیق در سال 2021 هم نشان دهنده آن بود، که مصرف مکمل‌های ویتامین C، باعث کاهش خونریزی لثه در  مبتلایان به التهاب لثه و یا دیابت خواهد شد.

امگا 3

اسیدهای چرب امگا‌3، دوکوزاهگزانوئیک اسید (DHA) و ایکوزاپنتانوئیک اسید (EPA)، اثرات ضد التهابی و ضد باکتریایی قوی‌ای دارند. با این ویژگی، می‌توان آن‌ها را به یک عنوان یک درمان موثر، برای بیماری پریودنتال در نظر گرفت. مکمل‌‌های روغن ماهی سرشار از DHA و EPA هستند. تحقیقی در سال 2020، از بین شش مطالعه ثابت کرد که با مصرف مکمل‌های امگا3، پیشرفت‌های قابل‌توجهی در کاهش بیماری پریودنتال، حاصل می‌شود. در تحقیقی دیگر، در سال 2020، با دقت بالاتر به چگونگی تأثیر مصرف مکمل‌های امگا3 بر 90 فرد مبتلا شده، به بیماری پریودنتیت پرداخته شد.

در این تحقیق شرکت‌کنندگان، روزانه یک گرم از ترکیب EPA و DHA، در طول یک ماه مصرف نمودند. علاوه بر این، با جرم‌گیری دندان و پلنینگ ریشه به درمان آن‌ها پرداختند؛ گروه دوم فقط تحت درمان قرار گرفته و مکملی به آن‌ها داده نشد. در پایان افرادی که مکمل مصرف کردند، نسبت به بقیه، درمان چشمگیری در پیوند بافت همبند و التهاب، خونریزی و تورم لثه را تجربه کردند. امگا 3 همچنین در بافت لثه، به تقویت فعالیت آنزیم آنتی اکسیدانی «سوپراکسید دیسموتاز» کمک می‌کند، که سبب محافظت بیشتر لثه، در مقابل آسیب‌ها می‌شود.

پروبیوتیک ها

مکمل‌های پروبیوتیک برای بالا بردن سطح سلامتی روده‌ها، بسیار مفیدند. تحقیقات نشان می‌دهند که بعضی از گونه‌های پروبیوتیک، به سلامت لثه نیز کمک می‌کنند. بیماری پریودنتال، که با رشد بیش از اندازه باکتری‌های مضر همراه است، سبب آسیب رسیدن، به لثه‌های شما خواهد شد. در یک تحقیق، 30 فرد مبتلا به پریودنتیت، به مدت سه ماه، و روزانه دو مرتبه، از نوعی قرص پروبیوتیک استفاده کردند. این تحقیق نشان داد که افراد تحت این درمان، به نسبت بقیه، در کاهش رشد باکتری  Porphyromonas gingivalis(یکی از عوامل بیماری زا)، موفق‌تر بودند.

مطالعات دیگری نیز، بیان کرده اند که قرص‌های پروبیوتیک، ممکن است بتوانند باکتری‌های بیماری‌زا و التهاب را در مبتلایان به بیماری پریودنتال کاهش دهند. البته باید گفت که این تحقیقات، بر روی قرص‌های پروبیوتیک انجام گرفته است، نه کپسول آن!… اما یک پژوهش در سال 2017 از بین 12 تحقیق، به این نتیجه رسید که مکمل‌های پروبیوتیک همچون کپسول‌ها نیز، می‌توانند برای حمایت از سلامت کلی دهان، بویژه سلامت لثه‌ها مؤثر واقع شوند.

ملاتونین

ملاتونین در ریتم خواب، سیستم ایمنی، تنظیم فشارخون و… نقش مهمی دارد. همینطور دارای خواص ضد التهابی، آنتی‌اکسیدانی و ضد تورم هم هست. مطالعات نشان داده‌اند، که کمبود ملاتونین در بزاق، تشدیدکننده بیماری پریودنتال است. در یک تحقیق در سال 2020، به مدت 8 هفته، به 50 نفر که مبتلا به دیابت و بیماری پریودنتال بودند، هرشب قبل از خواب، مکمل استئارات منیزیم، همراه با 3 میلی‌گرم ملاتونین داده شد. ملاتونین به طور چشمگیری، سیستم دفاعی آنتی‌اکسیدانی این افراد را افزایش داد.

ویتامین D

بدن شما برای بسیاری از فرآیندهای حیاتی، مثل عملکرد سیستم ایمنی و اسکلتی-عضلانی، به ویتامین دی احتیاج دارد. ویتامین D، در سلامت دهان، دندان و لثه، بسیار موثر است. کمبود ویتامین D، باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری پریودنتال می‌شود. مطالعه در سال 2020 نشان داده‌اند که مبتلایان به پریودنتال، در مقایسه با افراد دیگر، دارای سطوح کمتری از ویتامین D در خونشان هستند. البته محققان برای دستیابی به نتایج دقیق‌تر، باید تحقیقات بیشتری در این مورد انجام دهند. 

ویتامین های B کمپلکس

بر اساس تحقیقات انجام گرفته، ویتامین‌های B (مانند فولات) در مبتلایان به پریودنتال، کمتر بوده است. نتایج یک تحقیق نشان داد، که بزرگسالانی که در برنامه غذایی خود، فولات کمتری دریافت می‌کنند، نسبت به بقیه، در طول معاینات دندانپزشکی، خونریزی لثه‌‌ای بیشتری دارند. مطالعه‌ای دیگر در سال 2018 بر 6415 شرکت‌کننده، نشان داد که کمبود تعدادی از ریزمغذی‌ها، همچون ویتامین B، فولات و تیامین، به شکل قابل توجهی، باعث شدت بیماری پریودنتال می‌شود.

روی

روی به عنوان یک ماده معدنی، برای سلامت دهان و دندان بسیار مفید است و شما برای حفظ سلامت لثه‌هایتان، به آن نیاز دارید. عدم دریافت کافی روی، باعث افزایش خطر مبتلا شدن به بیماری پریودنتال می‌شود. در سال 2019، در یک تحقیق، سطوح پایین روی، در 300 نفر مبتلا به دیابت نوع دوم و تأثیر آن بر بیماری لثه بررسی شد. سطح روی در افراد سالم به نسبت افرادی که دیابت نوع 2 و بیماری پریودنتال داشتند، بسیار بالاتر بود. تحقیقات نشان می‌دهد، داروهایی به شکل ژل یا خمیر، مبتنی بر روی، می‌توانند به سلامت لثه و کاهش پلاک کمک کنند. بر اساس مطالعات، مصرف روی از طریق دهان، سبب کاهش پلاک و بهبود سلامت لثه در کودکان نیز خواهد شد. به دلیل اینکه «روی» دارای خواص ضد التهابی است، ممکن است به التیام التهاب لثه، در بیماری پریودنتال کمک کند.

کوآنزیم Q10 

CoQ10 آنتی اکسیدانی است که هم در بدن تولید می‌شود و هم می‌توانید، آن را با مصرف مکمل‌ها دریافت کنید. این ماده دارای خواص قوی محافظتی و ضد التهابی سلولی بوده و بر طبق مطالعات انجام شده، مصرف CoQ10 برای افرادی که از بیماری لثه رنج می‌برند، موثر است. سال 2015، به بررسی اثرات CoQ10 در 30 نفر از مبتلایان به بیماری پریودنتال پرداختند. افرادی که در طول سه ماه، 120 میلی‌گرم CoQ10 را، در کنار جرم گیری و صاف کردن ریشه مصرف می‌کردند، به نسبت گروهی که دارونما مصرف کردند، در کاهش التهاب لثه، موفق‌تر بودند. به علاوه، تحقیقات نشان داده‌اند که ژل های CoQ10، سبب کاهش خونریزی لثه و افزایش آنزیم‌ آنتی اکسیدانی در لثه مبتلایان به بیماری پریودنتال، می‌شود.

کورکومین

کورکومین در ادویه زردچوبه موجود است. عموما آن را به دلیل اثرات ضد التهابی چشمگیرش، به عنوان درمانی برای بیماری پریودنتال، می‌شناسند. علاوه بر این، کورکومین، دارای خواص ضد باکتریایی هم بوده که ممکن است مانع رشد P. gingivalis شود. مطالعات نشان می‌دهند که ژل‌های حاوی کورکومین مانع از رشد باکتری‌های مضر، کاهش التهاب و خونریزی لثه و کاهش پلاک در بیماری پریودنتال می‌شوند. یک پژوهش در سال 2021، با بررسی اثرات کورکومین در 48 فرد مبتلا به التهاب لثه و پریودنتیت، به این نتیجه رسید، که افرادی که روزانه، 80 میلی‌گرم کورکومین دریافت کردند، در مقایسه با سایر افراد، التهاب و خونریزی لثه کمتری داشتند.

چای سبز

مصرف محصولات حاوی چای سبز، می‌تواند روی لثه‌ها و سلامت دهان و دندان، تأثیر مفیدی داشته باشد. چای سبز منجر به کاهش التهاب و مانع رشد باکتری‌ها می‌شود. مصرف آدامس چای سبز، ژل، خمیر دندان و دهانشویه چای سبز به کاهش پلاک، التهاب و خونریزی لثه در مبتلایان به پریودنتال نیز کمک خواهد کرد.

سخن پایانی

متخصصان از روش‌های گوناگونی برای بهبود بیماری‌های لثه استفاده می‌کنند. این روش‌ها، شامل جرم‌گیری و یا صاف کردن ریشه و همچنین استفاده از مکمل و مولتی‌ویتامین است. یادتان باشد، پیش از خرید مولتی ‌ویتامین و استفاده از آن، حتما با یک متخصص مشورت کنید.